Tom 28 Oszukani przez aliantów

Kończyła się wojna w Europie. Przed wymierzeniem ostatecznego ciosu III Rzeszy Niemieckiej przywódcy zwycięskiej koalicji postanowili spotkać się w Jałcie, by uzgodnić między sobą stanowisko w podstawowych kwestiach, jakie wyłaniały się w tym dziejowym momencie. Jedną z nich była sprawa kształtu powojennej Polski – jej granic i rządu. Przedstawicieli legalnego Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na konferencję do Jałty nie zaprosili. I tak, nie pytając Polaków o zdanie, rozstrzygali ich los. W „Szlaku nadziei” Norman Davies dość krótko, ale celnie określa znaczenie porozumienia jałtańskiego dla Polski: „Zwycięstwa Sowietów w polu znalazły potwierdzenie w sukcesach na niwie politycznej i dyplomatycznej. W Jałcie, między 4 a 11 lutego 1945 roku, Wielka Trójka zdecydowała o włączeniu Polski do sowieckiej strefy wpływów, ustalając granicę polsko-sowiecką na Bugu (spełniając żądania Stalina, które pozostawały w tej kwestii niezmienne) i zgadzając się, by Komitet Lubelski tworzył podstawę powojennego rządu w Polsce. Roosevelt nie pozwolił, żeby jakiekolwiek sprawy wschodnioeuropejskie powstrzymały Stalina od przystąpienia do wojny z Japonią. Churchill już się nie liczył w tej rozgrywce i nie mógł skutecznie bronić interesów polskiego sprzymierzeńca. Rząd RP na Uchodźstwie, któremu podlegał 2 Korpus, został brutalnie odsunięty na boczny tor i już nigdy nie odzyskał dawnego znaczenia. Polskie Kresy, skąd pochodziła większość żołnierzy 2 Korpusu, zostały wspólnym alianckim dekretem oddane Związkowi Sowieckiemu.”

Jakie skutki spowodowała ta konferencja dla żołnierzy gen. Andersa i potem dla Polski, opowiada ten tom.